İran, Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal Konseyi (ECOSOC) tarafından yapılan oylamayla Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu’ndan çıkartıldı. BM Ekonomik ve Sosyal Konseyi’ne üye 54 ülkenin katıldığı oylamada, üye ülkelerin 29’u İran’ın çıkarılması yönünde oy kullanırken 16’sı ise çekimser kaldı. Bolivya, Şili, Kazakistan, Nikaragua, Nijerya, Umman, Rusya ve Zimbabwe ise karara karşı oy verdi. ABD tarafından hazırlanan “İran’ın 2022-2026 döneminde BM Kadının Statüsü Komisyonu’ndan derhal yürürlüğe girecek şekilde çıkarılması” taslağı üye ülkeler tarafından kabul edilmiş oldu. ABD’nin BM Temsilcisi Linda Thomas Greenfield, alınan kararın İranlı kadınlara destek niteliğinde olduğunu ve İran sivil toplumundan gelen çağrılara cevap anlamı taşıdığını belirtti.
İran’dan karara tepki geldi
İran’ın BM Temsilcisi Amir Saeid Iravani konuyla ilgili yaptığı açıklamada, ABD’nin BM’yi siyasi gündemi için kullanmaya çalışmakla suçlayarak, alınan kararı “yasa dışı bir adım” olarak gördüklerini söyledi. İran Hükümet Sözcüsü Ali Behrami Çehromi ise, İran’ın BM Kadının Statüsü Komisyonu’ndan çıkartılmasına tepki göstererek bu karara ABD’nin sponsor olduğunu belirtti. Çehromi, ABD’nin kadın hakları konusunda dünyaya örnek olamayacağını ifade ederek, “Dünyadaki kadın mahkumların üçte biri ABD hapishanelerinde. ABD polisinin vahşeti nedeniyle 2015’ten bu yana en az 250 kadın sokaklarda yargılanmadan öldürüldü. Ayrıca 26 yaşındaki hamile Leona Hale de onlardan birisi” açıklamasında bulundu.
Ne olmuştu?
İran’ın başkenti Tahran’da 13 Eylül’de gözaltına alındıktan sonra fenalaşarak hastaneye kaldırılan 22 yaşındaki Mahsa Amini’nin 16 Eylül’de yaşamını yitirmesi, ülkede infiale yol açmıştı. Tahran Devrim Mahkemesi tarafından hazırlanan iddianameye göre Muhsin Şikari adlı şahıs kasten öldürmeye teşebbüs etmek, insanları özgürlük ve güvenlikten mahrum etmek amacıyla silah kullanmak, bir kişiyi kasten yaralamak ve Tahran’daki bir caddeyi gösteriler sırasında kapatmak suçlarından idam edilmişti. Muhsin Şikari, 25 Ekim’de tutuklanmış, 20 Kasım’da ise idama mahkum edilmişti. Şikari, İran’da Amini protestolarıyla ilgili idam edilen ilk gösterici olmuştu. Devrim Muhafızları Ordusu’na bağlı milis güç 2 Besic üyesini öldürdüğü ve 4 kişiyi yaraladığı gerekçesiyle idama mahkum edilen 23 yaşındaki Mecidrıza Rahnavard’in de Meşhed kentinde halka açık bir şekilde infaz edilmişti. Meşhed Devrim Mahkemesi tarafından hazırlanan iddianameye göre Rahnavard, “kasten adam öldürmek, devlete karşı savaş açmak ve 4 kişiyi kasten yaralamak” suçlarından idama mahkum edilmişti. 18 Kasım’da tutuklanan ve 29 Kasım’da idam cezası alan Rahnavard, İran’da Amini protestolarıyla bağlantılı idam edilen ikinci gösterici olmuştu.
İran’da Amini’nin hayatını kaybetmesinin ardından ülke genelinde başlayan ve yaklaşık 3 aydır devam eden protestolarda tutuklanan 11 kişiye idam cezası verildi.