Sudan’da geçtiğimiz sene yapılan askeri darbenin ardından askeri yönetim ile demokrasi yanlısı grup arasında demokratik seçimlerin yolunu açacak “çerçeve anlaşma” imzalandı.
Sudan’da geçtiğimiz yıl 25 Ekim’deki askeri darbenin ardından siyasi krizin çözümü için taraflar arasında ilk adım atıldı. Askeri yönetimde olan Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan ve Yardımcısı Mohammed Hamdan Dagalo ile demokrasi yanlısı Özgürlük ve Değişim Güçleri liderleri arasında başkent Hartum’da sivil hükümet ve demokratik seçimlerin yolunu açacak “çerçeve anlaşma” imzalandı.
Sudan’da askeri yönetim ile müzakere etmeyi reddeden demokrasi yanlısı Direniş Komitesi de dahil olmak üzere önemli muhalif güçlerin birçoğu anlaşmayı boykot etti. Anlaşmanın imzalanmasının ardından Direniş Komitesi liderleri anlaşmaya karşı gösteri çağrısında bulundu. Anlaşma, ülkeyi seçimlere götürmek için sivillerin liderliğinde yeni bir geçiş hükümeti kurmayı taahhüt ediyor ve Ekim 2021’deki darbenin ardından Sudan’ın demokrasiye geçişi için ileriye dönük bir yol sunuyor. Anlaşma ile Sudan’da ordunun siyasetten çekilmesi ve ülkeyi özgür ve adil seçimlere götürecek sivil bir başbakanın 24 aylık geçiş sürecini denetlemesi öngörülüyor. Çerçeve anlaşmanın birkaç hafta içinde nihai anlaşmaya ve geçici anayasal düzenlemelere dönüştürülmesi bekleniyor.
Sudan’da yönetimin tamamen sivillere devredilmesi için yapılan gösterilerde bugüne kadar 119 kişi hayatını kaybetti.
Ne olmuştu?
Sudan’ın eski Devlet Başkanı Ömer el-Beşir’in 30 yıllık iktidarının 11 Nisan 2019’da halk ayaklanmasıyla sona ermesinin ardından başlayan geçiş döneminde ordu ve sivil yönetim arasında iktidar paylaşılamamıştı. Geçtiğimiz sene 25 Ekim’de Başbakan Abdullah Hamduk ile aralarında en az 4 bakanın da bulunduğu diğer sivil hükümet yetkilileri gözaltına alınmıştı. Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Abdülfettah el-Burhan, daha sonra olağanüstü hal ilan ederek, sivil yönetimi feshettiğini duyurmuştu.