Rusya neden Ukrayna’ya saldırıyor, Rusya-Ukrayna gerilimi neden oluyor gibi sorular çıkan olaylar sonucunda çok araştırılan popüler konular arasına girmiştir. 2022 yılında Rusya’nın Ukrayna’ya saldırması dünyada büyük ses getirdi. Yıllarca Rusya ve Ukrayna arasında yaşanan gerilimin bu denli ağır olunacağı hiç kimse tarafından tahmin edilmiyordu. Çünkü bu ülke yıllardır karşılıklı olarak bazı konularda anlaşmazlık yaşıyor ve yer yer küçük çatışmaların çıkmasına neden oluyordu. Fakat bu denli büyük bir savaşın çıkması kimse tarafından beklenmiyordu. Rusya’nın Ukrayna’ya saldırı gerçekleştirmesinin altında bir değil birden fazla sebep yer almaktadır. Kültür, dil bakımından hemen hemen aynı olan bu iki ülkenin savaşması beklenmeyip ikili arasında sadece sert diyalogların yaşanması bekleniyordu. Bu yüzden yaşanan bu gerilim ve saldırı karşısında bütün ülkeler kendi çaplarında çeşitli önlemler alma ve yaptırım yapma kararı aldılar.
Başlıklar
Ukrayna’nın NATO’ya Girme İsteği
Yıllarca aralarında problem yaşayan Rusya ve Ukrayna birçok konu hakkında fikir ayrılığı içerisindeydi. Ukrayna Sovyet Rusya Federasyonu döneminde Sovyetlere bağlıydı. Zaman içerisinde bağımsızlığını ilan etti ve tek başına ilerlemeye başladı. Rusya Ukrayna ve Ukrayna’da bulunan bazı bölgelerde Rus kökenli vatandaşların olmasından dolayı buralarda hakimiyet kurmak istiyordu. Buna karşı çıkan Ukrayna güçlü bir hamle yaparak NATO’ya girmek istediğini açıkladı. Ukrayna’nın NATO’ya girmek istemesinin sebepleri;
- NATO’nun askeri gücünden faydalanmak
- Olası bir savaş durumunda NATO’dan her türlü destek almak
- Rusya’nın tehditlerinin önüne geçmek gibi sebepler yer almaktadır.
- Rusya ise Ukrayna’nın NATO’ya girmesini istememesinin temelinde yatan sepeler ise;
- ABD’nin sınırlarının yanında tehlike oluşturması
- ABD’nin Rusya’nın toprak bütünlüğü için tehdit oluşturması
- Ukrayna aracılığı ile NATO’nun Rusya’ya saldırmasını önlemek
- Ukrayna topraklarında bulunan ve üzerinde hak iddia ettiği yerlerin tehlikeye düşme riskidir.
Bu yüzden Rusya neden Ukrayna’ya saldırıyor, Rusya-Ukrayna gerilimi neden oldu sorusunun en temel sebebi Ukrayna’nın NATO üyesi olma isteğidir. Rusya NATO üyesi olmama konusunda Ukrayna’yı uyarmasına rağmen Ukrayna bu yönde başvuru yapacağını ve bu istediğinden asla dönmeyeceğinin altını çizdi. Rusya Ukrayna’ya saldırma kararını aldığını açıklamasından kısa bir süre sonra öncelikle havadan saldırılarını yapmaya başladı. Hava saldırılarının ardından karadan da harekat düzenleyen Rusya Ukrayna’da çok fazla can kaybının yaşanmasına sebep oldu. Bunun yanı sıra birçok ev, hastane, alışveriş merkezi gibi insanların yer aldığı yaşam alanları yıkıldı. Günümüzde saldırılar baştakine göre daha az sürüyor olsa da Rusya hâlâ saldırılarına devam ediyor.
Rusya-Ukrayna Geriliminin Temelinde Yatan Asıl Sebepler
2014 yılında Rusya Ukrayna’ya ait olan Kırım’ı ilhak ederek gerilimin ilk fitilini attı. Bunun yanı sıra Donbas da yer alan Rus kökenli Ukrayna vatandaşlarına silahlanma konusunda yardımda bulundu. Rusya’nın himayesine girmek isteyen Donbas ve Kırım Rusya’nın istememesi üzerine girmedi. Çünkü buradaki amaç ABD’nin Rus topraklarına yaklaşmasını önlemekti. Ukrayna seçimini Rusya ile anlaşma yapmak yerine ABD ile işbirliği yapma kararı aldı. ABD Ukrayna’ya yaşanabilecek herhangi bir sorun karşında Ukrayna’nın yanında olacağının altını çizdi. Bunun üzerine Ukrayna Rusya’ya meydan okuyarak savaşmaya hazır olduklarını söyledi.
Aslında bu savaşın iki temel sebebi bulunmaktadır. Bunlar
- Rusya’nın eski Sovyet Topraklarına tekrar sahip olma isteği
- ABD ve Rusya arasında yaşanan soğuk savaş
Dünyanın en güçlü ülkeleri arasında yer alan ABD ve Rusya arasında yıllarca soğuk savaş yaşanmaktadır. Bu iki ülke rakibinin karşında olan ülkelerle dostluk içerisine girmeye çalışmaktadır. Bunun son örneği ise Ukrayna’dır. Ukrayna ile yaşanan gerilimi fırsat bilen ABD, Rusya’yı uğraştırmak ve yıldırmak için Ukrayna’ya bir nevi destek vermektedir.
Rusya-Ukrayna Arasında Yaşanan Gerilimin Son Durumu
Rusya neden Ukrayna’ya saldırıyor, Rusya-Ukrayna gerilimi neden oldu sorusundan sonra şu an bu gerilim ne durumda olduğu sorusu da merak edilenler arasındadır. Rusya’nın Ukrayna’ya saldırmasından sonra;
- ABD başta olmak üzere birçok Avrupa ülkesi Ukrayna’ya destek verdiğini açıkladı
- Büyük şirketler başta olmak üzere birçok noktada Rusya’ya çeşitli yaptırımlar uygulandı
- Ukrayna’ya silah ve maddi destek yapıldı ve yapılmaya devam ediliyor
Son olarak Türkiye arabuluculuğu ile şuan Ukrayna ve Rusya gerilimi maksimum seviyeden minimum seviyeye inmiştir. İki ülkelerin diplomasi görüşmeleri Türkiye arabuluculuğu ile önümüzde ki dönemlerde tekrarlanması bekleniliyor.