Cevher Dudayev 1944- 1996 yılları arasında yaşamını sürdüren Sovyetler Birliği generalidir. Rus ordusu tarafından düzenlendiği sanılan şaibeli bir saldırı sonucunda hayatını kaybetmiştir. Hayatının bir döneminde Çeçenistan Cumhurbaşkanlığı görevini üstlenen Dudayev, hayatı boyunca birçok farklı konum ve mevkide hizmette bulunmuştur.
Cevher Dudayev’in Hayatı
Cevher Dudayev 15 Şubat 1944 yılında Çeçenistan’a bağlı Yelhoroy köyünde dünyaya gelmiştir. Rabia ve Musa Dudayev çiftinin 13 çocuğundan birisi olmuş ve daha kundakta iken Kazakistan’a gönderilmiştir. Uzunca bir süre Çimkent şehrinde yaşamış ve 1957 yılında ülkesine geri dönmüştür.
Tam adı Cevher Musayeviç Dudayev olan önemli isim;
- Çeçen lider olarak kayıtlara geçmiştir.
- 1989 yılında stratejik hava kuvvetleri filolarının komutanlığı görevini sürdürdüğü sıralarda bağımsızlık hareketlerinin bastırılması gerektiğine yönelik aldığı emirlere karşı gelmiş ve ceza verilmiştir.
- Kendisine ordusu ile birlikte Grozni sürgünü cezası verilmiş ve bu olayın ardından Dudayev 1990 yılında ordudaki görevinden istifa etme kararı almıştır.
- 1991- 1996 yılları arasında Çeçen İçkerya Cumhuriyeti’nde cumhurbaşkanı olarak görev alan Dudayev, bu görevi sürdürdüğü sırada vefat etmiştir.
Politika ile yakından ilgili olan Cevher Dudayev 1991 yılında ülkede düzenlenen darbe girişimlerinde karşı konumda yer almış ve hareketlenmelere şiddetle karşı çıkmıştır. Darbeciler ile iş birliği içinde olan hükümete karşı, halk tarafında yer alan Dudayev bu olaydan sonra yapılan ilk cumhurbaşkanlığı oylamasında %85 oy ile Çeçenistan Cumhurbaşkanı seçilmiştir.
Cevher Dudayev’in Askeri Hayatı
Cevher Dudayev Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti döneminde büyümüş ve hayatının büyük bir bölümünde orduda önemli görevlerde yer almıştır. Ortaokulunu Sibirya’da okumuş ve eğitimine Tambov Hava Harp Okulu’nda devam etmiştir. Uzun Mesafe Uçak Mühendisliği Okulu’nda eğitimine devam etmiş ve Gagarin Hava Harp Akademisi’nden mezun olmuştur. 1. sınıf mühendis ve pilot unvanına sahip olan Dudayev kazandığı madalyalar ile başarılı bir pilot olarak mesleğine devam etmiştir.
Dudayev’e SSCB tarafından 12 madalya verilmiştir. Çalışma hayatı da başarılar ile dolu geçmiş ve ilerleyen dönemlerde Tümgeneral unvanı ile hizmetlerini sürdürmüştür. Bir dönem Stratejik Hava kuvvetlerinde tümen komutanı olarak görev almış ve bu görevi sürdüren ilk Müslüman olarak tarihe adını yazdırmayı başarmıştır.
Cevher Dudayev’in Ölümü
Cevher Dudayev, 1996 yılında bir telefon görüşmesi gerçekleştirdiği sırada telefon sinyallerinden erinin belli olması üzerine bombalı saldırı ile öldürülmüştür. Savaş uçağı füzesi ile öldürülen Dudayev’in hayatı eşi Alla Dudayeva tarafından kitap haline getirilmiş ve basıma sunulmuştur. “Milyon Birinci” ismi ile Türkçe diline çevrilen kitap, ülkemizdeki birçok kütüphane ve kitapçı rafında yer almaktadır.
S.S.S. Sık Sorulan Sorular
Cevher Dudayev Kimdir?
Cevher Dudayev Çeçen bir liderdir. Sovyet Hava Kuvvetleri Generali olarak görev sürdürmüş ve Kuzey Kafkasya’nın ayrık bölgesi olan İçkerya Cumhuriyeti’nde Cumhurbaşkanlığı görevinde bulunmuştur. 15 Şubat 1944 yılında Çeçenistan2ın Yelhoroy köyünde dünyaya gelmiştir ve 12 kardeşi vardır. 27 Şubat 1944 yılında gerçekleşen büyük göçte bebek olarak yer almıştır.
Cevher Dudayev Yaşıyor Mu?
Cevher Dudayev hayatını kaybetmiştir. 21 Nisan 1996 yılında Rus Ordusu tarafından düzenlendiği öne sürülen şaibeli bir saldırı ile öldürülmüştür. Saldırının yapıldığı gün Dudayev’in telefon konuşmaları dinlenmiş ve telefon sinyalleri takip edilerek bulunduğu yer tespit edilmiştir.
Cevher Dudayev Türk Mü?
Cevher Dudayev aslen Türk’tür. Çeçen vatandaşlığına kayıtlıdır.
Cevher Dudayev Neden Önemlidir?
Cevher Dudayev 1989 yılında Estonya görev başındayken Baltık Ülkelerinde çıkan bağımsızlık isyanını bastırmak üzere emre karşı gelmesi ile tarihe adını yazdırmıştır. Bu emre karşı gelmesi ile Moskova tarafından kendisine yaptırım uygulanmış ve rütbeleri elinden alınmıştır. 1990 yılında Dudayev kendi isteği ile ordudaki görevinden istifa etmiştir.
Cevher Dudayev Hangi Önemli Görevlerde Bulunmuştur?
Cevher Dudayev 1987- 1991 yıllarında 326. Ağır Bombardıman Uçağı Havacılık Tümeni olarak görev sürdürmüştür. 1991- 1996 yılları arasında Başkomutan sıfatı ile Çeçen ordusunda görev almıştır.
Cevher Dudayev’in Hayatını Anlatan Kitabın Adı Nedir?
Cevher Dudayev öldürüldükten sonra Rus asıllı karısı Alla Dudayeva kocasının hayatını aleme alarak kitap yazmayı düşünmüştür. Dudayev’in bütün hayatı ve askeri kariyeri detaylı bir şekilde anlatılmıştır. Alla Dudayeva tarafından kaleme alınan kitabın adı “Milyon Birinci” dir. Kitabın ismi, Dudayeva’nın hayatta iken söylediği “Çeçenlerin bir milyon generali var, ben milyon birinciyim” sözünden esinlenilerek ortaya çıkmıştır.